-
1 өзгеч
сущ.; тех.1) прерыва́тель, разъедини́тель2) эл. выключа́тельсм. тж. сүндергечавтоматик өзгеч — автомати́ческий выключа́тель
-
2 өзгеч
-
3 йөзгеч
сущ.плавни́к ( у рыб и других животных) || плавнико́выйпарлы йөзгечләр — па́рные плавники́
арка (сырт) йөзгече — спинно́й плавни́к
койрык йөзгече — хвостово́й плавни́к
балыкларның йөзгеч нурлары — плавнико́вые лучи́ рыб
-
4 йөрәк өзгеч
1) душераздира́ющий (голос, стон)2) см. йөрәк әрнеткеч3) хвата́ющий за́ душу (се́рдце)җырның йөрәк өзгеч моңы — хвата́ющий за́ душу напе́в пе́сни
-
5 сөзгеч
1. сущ.1) цеди́лка, си́течко ( для процеживания молока)2) шумо́вка, дуршла́г3) фильтр ( для жидкостей)2. прил.бензобак сөзгече — фильтр бензоба́ка
проце́живающий, фильтру́ющийсөзгеч җайланма — фильтру́ющее устро́йство
-
6 көзгечә
нареч.по-осе́ннему, как о́сеньюкөзге́чә салкын җил — по-осе́ннему холо́дный ве́тер
көзге́чә киенү — оде́ться по-осе́ннему
-
7 майлы йөзгеч
зоол. жирово́й плавни́к -
8 үзәк өзгеч
-
9 чүкечле өзгеч
физ. молото́чный прерыва́тель -
10 йөзгеч
плавник // плавниковый -
11 сөзгеч
-
12 сөзгеч
сущ. 1) дуршлаг, шумовка 2) разг.цедилка, ситечко -
13 эч
сущ.1) вну́тренности, нутро́ прост. || нутряно́йхайванның эче — вну́тренности живо́тного
бөтен эчем авырта — боли́т всё нутро́
балыкның эчен чистарту — чи́стить вну́тренности ры́бы
эч мае — нутряно́й жир; сма́лец
2) вну́тренность, вну́тренняя часть ( вообще) || вну́треннийбүлмә эче — вну́тренняя часть ко́мнаты
кавынның эчен алу — убра́ть вну́тренность ды́ни
тәрәзәнең эч ягы — вну́тренняя часть окна́
3) вну́тренняя сторона́ оде́жды, подкла́дкасм. тж. эчлекбүрекнең эче — подкла́дка ша́пки
4) живо́т; брю́хо прост.; см. тж. корсакэчне сылау — масси́ровать живо́т
эч авыртуы — бо́ли в желу́дке
эч күбү — взду́тие живота́
5) кул. начи́нка, фаршбәлеш эче — начи́нка пирога́
6) в знач. нареч. эчендә в гу́щехалык эчендә булу — быть в гу́ще наро́да
шаулы вакыйгалар эчендә — в гу́ще (водоворо́те) бу́рных собы́тий
7) в знач. нареч. эчкә внутрь, вглубьэчкә керү — войти́ внутрь
эчкә хәрәкәт итү — продвига́ться вглубь
8) перен. душа́, се́рдце || душе́вный, серде́чныйшатлыгы эченә сыймый — душа́ полна́ ра́дости
эчтә моң һәм сагыш — в се́рдце грусть и тоска́
эч серләре — серде́чные та́йны
9) в знач. послелога в местно-вр. п. эчендәа) в, то, внутри́мәгарә эчендә — в пеще́ре
б) в, при ( каких условиях)кыен шартлар эчендә — в тяжёлых усло́виях
в) в, ме́жду, среди́коллектив эчендә — в коллекти́ве, среди́ коллекти́ва
алар эчендә — среди́ них, ме́жду ни́ми
куаклар эчендә — в куста́х, среди́ кусто́в, ме́жду куста́ми
10) в знач. послелога в исх. п. эченнәна) из, изнутри́су эченнән чыгару — вы́тащить из воды́
бүлмә эченнән — из (изнутри́) ко́мнаты
халык эченнән чыккан — вы́ходец из наро́да
б) поурман эченнән бару — идти́ ле́сом (по ле́су)
траншея эченнән йөгерү — бежа́ть по транше́е
в) подпальто эченнән кию — наде́ть под пальто́
г) че́рез, сквозьсамолёт болытлар эченнән оча — самолёт лети́т сквозь (че́рез) облака́
11) в знач. послелога направит. п. эченә в, внутрьпортфель эченә салу — положи́ть в портфе́ль
музей эченә керү — войти́ в музе́й
тема эченә керү — войти́ в те́му
•- эч кату- эч китү
- эч бару
- эч мае
- эч төшү
- эченә алу
- эченә сеңдерү
- эчкә бату
- эчкә сулау••эч бора (эчне борып ала) — живо́т скрути́ло
эч бушату — вы́говориться, отвести́ ду́шу; излива́ть/изли́ть ду́шу
эч бушау (эч бушану) — отлегло́ от се́рдца
эч катып көлү (эч катканчы көлү) — захлёбываться (ката́ться) от сме́ха, смея́ться до ко́лик
эч өзгеч — см. йөрәк өзгеч
эч пошканнан — от не́чего де́лать, от ску́ки
эч сызлану — см. эч пошу
эч уу — сожале́ть, доса́довать
эченә май булып төшү (эченә май булып яту) — прийти́сь по нутру́ (по душе́)
эченә тию — заде́ть за живо́е
эченә тияр (эчең тишелер) — жи́рно бу́дет
эченнән елау — пережива́ть мо́лча (скры́тно)
эченнән энә үтәрлек — прост. то́щий как спи́чка
эчкә йому — утаи́ть, держа́ть в себе́
эчкә җылы керү — отлегло́ от се́рдца
эчкә корт керү — вселя́ться/всели́ться, закра́дываться, запада́ть в ду́шу (о подозрении, сомнении)
эчкә пошаман керү — сомнева́ться, трево́житься, ко́шки скребу́т на се́рдце (на душе́) ( у кого)
эчкә салып кую (эчкә җыю) — скрыва́ть в душе́
эчкә сыймау — переполня́ться (чем, о сердце)
эчне тырный (эчне тырнап тора) — скребёт на душе́ (на се́рдце)
эчтә бүре асрау — име́ть зуб ( на кого)
эчтә төен калу (эчтә төен яту) — ка́мень на душе́
эчтән беркетү (эчтән беркетеп кую) — реши́ть про себя́
эчтән йомылу — затаи́ться в себе́; замкну́ться в себе́
эчтән сукрану — глухо́й ро́пот
эчтән сызу — см. эчтән яну
- эч эчкә ябышуэчтән тыну (эчтән тынып калу) — замолча́ть, затаи́ться (не подава́ть ви́ду)
- эч пошу
- эченә керү
- эчкә салкын йөгерү
- эчтә бүре улау
- эчтә мәче кычкыру
- эчтә мәчеләр кычкыру
- эчтән яну -
14 балык авы
не́вод, тралагы (сөте)моло́киканатыры́бий плавни́к, см. тж. йөзгеч -
15 җан
сущ.1) душа́ || душе́вныйҗан тынычлыгы — душе́вный поко́й
••җан тартмаса да кан тарта — погов. душа́ не лежи́т, да кровь ( родство) тя́нет
2) дух || духо́вныйҗан азыгы — духо́вная пи́ща
3) душа́, челове́к, существо́тере җан — живо́е существо́
гаиләдә без дүрт җан — в семье́ нас че́тверо
бала-чага алты җан — ше́стеро дете́й; дете́й шесть челове́к
сезнең тәрбиядә ничә җан? — ско́лько челове́к на ва́шем иждиве́нии?
4) перен. жизнь, существова́ние••җан малдан татлырак — посл. жизнь доро́же бога́тства
кассап мал кайгысында, кәҗә җан кайгысында — посл. мясни́к горю́ет о мя́се, а коза́ о жи́зни
5) перен. душа́, вдохнови́тель (коллектива, общества)6) прост. шку́раүз җаны өчен курку — страх за со́бственную шку́ру
7) перен. душа́ моя́, ду́шенька, ми́лый (мой́), ми́лая (моя́)•- җан зат- җан заты
- җан исәбен алу
- җан кертү••җан авызга килү (җан бугазга килү) — си́льно уста́ть (букв. душа́ поступи́ла к го́рлу)
җан бирү — умира́ть/умере́ть
җан асрап тору (җан асрау) — влачи́ть жизнь, существова́ть
җан ату — стра́стно жела́ть (чего-л.); жа́ждать, домога́ться (чего-л.)
җан ачуы кузгалу (җан ачуы чыгу) — разъяри́ться
җан ачысы — аго́ния
җан аямау (җан кызганмау) — и жи́зни свое́й не жале́ть
җан әрнеткеч (җан өзгеч) — душераздира́ющий
җан әсәре дә юк — ни (еди́ной) души́
җан башына — на ду́шу населе́ния
җан биздергеч — ме́рзкий, отврати́тельный
җан бирердәй булу (җан бирергә әзер булу; җан бирергә әзер тору) — быть гото́вым поже́ртвовать собо́ю
җан гамьсезлеге — безду́шие
җан дошманы — закля́тый враг; кро́вный враг
җан дусты — закады́чный (задуше́вный) друг
җан җиренә тию (җан җиренә басу) — заде́ть за живо́е
җан исән чакта (җан исән вакытта) — пока́ душа́ (де́ржится) в те́ле
җан кебек күргән — о́чень бли́зкий, дорого́й
җан кебек күрү — души́ не ча́ять (в ком-чём-л.), обожа́ть
җан кебек саклау (җан төсле саклау) — бере́чь как зени́цу о́ка
җан кертү (җан өрү) — вдохну́ть жизнь
җан кисәгем — ду́шечка, ду́шенька, душа́ моя́
җан көче белән — что есть ду́ху ( бежать)
җан куркуы (җан куркуысы) — страх сме́рти, страх за свою́ жизнь
җан кую (җан җую) — см. җан чыгу
җан кыйгыч — уби́йца
җан кыл өстендә тору (җан кыл өстендә калу; җан кыл өстендә булу) — висе́ть на волоске́
җан кыючы — уби́йственный, душегу́б
җан өрү — вдохну́ть жизнь, оживи́ть
җан өшеткеч — приско́рбный, тоскли́вый
җан рәхәте — одно́ удово́льствие
җан сакчысы — телохрани́тель
җан саулыгы — здоро́вье
җан сөйгән — люби́мый, избра́нник се́рдца
җан сөймәү — презира́ть, ненави́деть
җан табан астына төшү — душа́ ушла́ в пя́тки
җан тартмый — душа́ не лежи́т
җан тарту — испы́тывать влече́ние
җан тәслим кылу — умере́ть; җан(ың) теләгән что душа́ пожела́ет
җан теләгәнчә (җан теләгән кадәр; җан теләгән хәтле) — ско́лько душе́ уго́дно, ско́лько душа́ пожела́ет
җан тиргә бату (җан тиргә төшү) — изнуря́ться/изнури́ться; дойти́ до седьмо́го по́та
җан тирләре чыгу — прилага́ть/приложи́ть все си́лы; пролива́ть пот
җан түзмәү — потеря́ть терпе́ние; не сдержа́ться
җан тыну — успоко́иться
җан тынычлыгы — душе́вный поко́й; душе́вное споко́йствие, споко́йство ду́ха (со́вести)
җан уч төбенә килү — ни жив, ни мёртв; душа́ в пя́тки ушла́
җан эремәү — душа́ засты́ла как ка́мень
җан эрү — смягчи́ться (в душе́)
җанга җиңел булу — стать ле́гче на душе́
җанга йомшак (җанга ягымлы) — прия́тный ( голос)
җанга тию — надоеда́ть, донима́ть/доня́ть
җанга якын — ми́лый се́рдцу, по душе́ ( человек)
җанга яту — быть (прийти́сь) по́ сердцу (по душе́)
җанга үткән суык — а́дский хо́лод
җанны айкау — переверну́ть ду́шу (кого-л.)
җанны алу — докуча́ть, донима́ть
җанны ашау — терза́ть, му́чить
җанны кая куярга белмәү — не знать, куда́ приткну́ться
җаны-тәне белән — душо́й и те́лом; всем существо́м (любить кого-л.)
җаны теләгән елан ите ашаган — охо́та пу́ще нево́ли
җаны уч төбендә генә — е́ле-е́ле душа́ в те́ле
җаны чыкканчы — до изнеможе́ния ( работать)җаны юк безду́шный
җаным фида — кляну́сь жи́знью; за э́то мо́жно и жизнь отда́ть (выража́ет восто́рг, восхище́ние)
җанын җәһәннәмгә җибәрү — отпра́вить на тот свет; отпра́вить к пра́отцам
җанын кызганмау — души́ не ча́ять
җанын кызганмыйча — не жале́я жи́зни, самоотве́рженно
җанын уч төбенә йомарлап — риску́я, с больши́м ри́ском
җанын фида итү — отда́ть свою́ жизнь, принести́ в же́ртву свою́ жизнь
- җан алучыҗаның ни тели — что душе́ уго́дно, чего́ душа́ жела́ет
- җан атып тору
- җан атып йөрү
- җан ачуы
- җан ачуы белән
- җан ачысы белән
- җан әрнү
- җан сыкрау
- җан башыннан
- җан бирү
- җан газабы
- җан иясе
- җан керү
- җан көеге
- җан кыю
- җан кисү
- җан саклау
- җан сату
- җан тамыры
- җан чыгу
- җаннан артык
- җаннан артык кадерле
- җанын алу -
16 йөрәк
сущ.1) анат. се́рдце || серде́чныййөрәк эшчәнлеге — де́ятельность се́рдца
йөрәк тибеше — бие́ние се́рдца; сердцебие́ние
йөрәккә операция ясау — де́лать опера́цию на се́рдце
йөрәк авыруы — серде́чное заболева́ние
йөрәк мускулы — серде́чная мы́шца
йөрәк дарулары — серде́чные лека́рства
2) душа́, се́рдце ( как вместилище чувств человека) || серде́чный, душе́вныйсаф йөрәк — чи́стая душа́
кайнар йөрәк — горя́чее се́рдце
батыр йөрәк — хра́брое се́рдце
таш йөрәк — ка́менное се́рдце
чын йөрәктән — от всей души́, от всего́ се́рдца
йөрәк җылысы — серде́чная (душе́вная) теплота́
йөрәк әрнүе — душе́вная (серде́чная) боль
йөрәк кайгысын уртаклашу — подели́ться душе́вными пережива́ниями
йөрәк хисләрен түгү — излива́ть серде́чные чу́вства
йөрәктәген әйтеп бирү — вы́сказать то, что в душе́ (на се́рдце)
йөрәк ашкына (җилкенә, алгысый) — се́рдце волну́ется
карама беләккә, кара йөрәккә — (посл.) не смотри́ на си́лу, смотри́ в ду́шу (на се́рдце)
3) перен.; ласк. йөрәгем, йөрәккәем се́рдце (ты) моё, душа́ (ты) моя́; ду́шенькаҗавап хатыңны көтәм, йөрәгем — се́рдце (ты) моё, жду отве́тного письма́
4) перен. центр, се́рдце чего-л.атомның йөрәгенә үтеп керү — прони́кнуть в се́рдце а́тома
5) перен. сме́лость, отва́гамондый эшкә алынырга йөрәк кирәк — чтоб бра́ться за тако́е де́ло, нужна́ сме́лость
герой булу өчен беләк тә, йөрәк тә кирәк — (погов.) чтоб стать геро́ем, ну́жно име́ть и си́лу, и отва́гу
•- йөрәк авыруы
- йөрәк алды
- йөрәк букчасы
- йөрәк колакчыгы
- йөрәк өянәге
- йөрәк тоту
- йөрәк уты••йөрәге белән — в душе́
йөрәге боз (салкын) — бесчу́вственный, с холо́дным се́рдцем
йөрәген бозу — си́льно расстро́ить
йөрәген кузгату — взбудора́жить, возбужда́ть
йөрәген телгәләү (яралау) — ра́нить се́рдце кому, чьё
йөрәген телеп алу (телгәләү) — разрыва́ть (раздира́ть) се́рдце на ча́сти
йөрәген эретү — расположи́ть к себе́
йөрәген яулау (яулап алу) — покори́ть се́рдце чьё
йөрәгенә ия булу — владе́ть се́рдцем чьим
йөрәгенә йон (мүк) үскән — се́рдце обросло́ мхом у кого (о вялом, равнодушном человеке)
йөрәгенә чыдый алмыйча — не вы́держав душе́вного поры́ва
йөрәк актарыла — се́рдце (душа́) разрыва́ется
йөрәк (атылып) чыгарга җитү — си́льно волнова́ться (букв. се́рдце гото́во вы́скочить)
йөрәк ачыну — боле́ть душо́й, огорча́ться
йөрәк ачысы — му́ка, у́жас
йөрәк аша үткәреп — глубоко́ прочу́вствовав се́рдцем
йөрәк бәгърем (парәм, маем диал.) — ми́`лый мой, душа́ моя́, серде́чко моё
йөрәк биреп (салып) — вложи́в ду́шу
йөрәк бушату — излива́ть ду́шу, отводи́ть ду́шу; подели́ться го́рем
йөрәк дусты — друг се́рдца; серде́чный друг
йөрәк жу итү — се́рдце ёкнуло
йөрәк җитү — осме́литься, хвати́ть ду́ху
йөрәк җылысы — душе́вная теплота́, и́скренние чу́вства
йөрәк итен ашау (талау, телгәләү) — не дава́ть поко́я, терза́ть; вы́мотать (всю) ду́шу
йөрәк итенә ябышып үсү — всегда́ по́мнить, храни́ть в се́рдце ( о любимом человеке)
йөрәк итенә үтү — быть о́чень мучи́тельным, тя́гостным кому
йөрәк йолкына — см. йөрәк өзгәләнә
йөрәк кабару — беспоко́иться, волнова́ться
йөрәк калмау — см. йөрәге алыну
йөрәк кандырып — с по́лным удово́льствием, с по́лным наслажде́нием
йөрәк киселү — му́читься, изму́читься, истоща́ться/истощи́ться ( от голода); быть о́чень голо́дным
йөрәк кешесе — (о чутком, добром человеке) серде́чный челове́к
йөрәк корты — ирон. сердцее́д
йөрәк кубу (чыгу) — си́льно испуга́ться
йөрәк кузгату — об обострении сердечной боли (от расстройства, сильного волнения)
йөрәк кушканча — по веле́нию се́рдца
йөрәк кымырҗу — испы́тывать чу́вство стра́ха
йөрәк кысылу (ою) — се́рдце щеми́т (но́ет)
йөрәк маен (майларын) имү — обира́ть (ободра́ть) до́чиста, до ни́тки
йөрәк өшү (өшеп китү) — похолоде́ть в се́рдце
йөрәк сере — сокрове́нная та́йна
йөрәк серенә керү — быть посвящённым в сокрове́нную та́йну кого-л.
йөрәк сизү (тою) — предчу́вствовать || предчу́вствие
йөрәк сикерә — се́рдце коло́тится
йөрәк сүзе — серде́чное (душе́вное) сло́во
йөрәк сыза (сыкрый, әрни) — се́рдце щеми́т; се́рдце но́ет; душа́ (се́рдце) боли́т
йөрәк ташу — см. йөрәк кайнау
йөрәк телгәләнә (парә-парә килә) — се́рдце раздира́ется на ча́сти
йөрәк тойгысы (хисе, сагышы) белән — с и́скренним, глубо́ким чу́вством; (всей) душо́й; все́ми фи́брами души́
йөрәк түзми — не те́рпится
йөрәк түрендә — в глубине́ души́ (се́рдца)
йөрәк түрендә йөртү (саклау) — всё ещё по́мнить, не забы́ть
йөрәк тынгысыз кала — се́рдце замира́ет
йөрәк тынычлану — успоко́иться, отлегло́ от се́рдца
йөрәк урыныннан кубу (кузгалу) — си́льно испуга́ться и́ли испы́тывать чу́вство постоя́нной трево́ги
йөрәк үкчәгә китү — душа́ ухо́дит в пя́тки у кого
йөрәк үлү — о беспечном, инертном человеке; см. йөрәк мүкләнү
йөрәк чуарлану — испы́тывать чу́вство волне́ния, беспоко́йства
йөрәк ялгау — закуси́ть, замори́ть червячка́
йөрәк ялкыны — поры́в
йөрәк ярасын кузгату — береди́ть серде́чные ра́ны
йөрәк яргыч — ужа́сный, жу́ткий, душераздира́ющий (о голосе, крике)
йөрәк ярсый (өзгәләнә) — се́рдце разрыва́ется
йөрәк ярылу — см. йөрәк алыну
йөрәк ятмау — душа́ (се́рдце) не лежи́т, не по душе́ (се́рдцу)
йөрәк яшерү — скры́тничать
йөрәккә барып җитү — тро́гать (дойти́) до глубины́ души́ (се́рдца)
йөрәккә басу — (о мастерской игре на музыкальных инструментах, о хорошем пении и пляске), брать (взять, хвата́ть) за́ душу (сердце)
йөрәккә боз булып утыру — оста́вить о́чень неприя́тный оса́док на душе́; лечь свинцо́м на се́рдце
йөрәккә җылы керү — успоко́иться, полегча́ть на се́рдце
йөрәккә кабу (кабыну) — разволнова́ться; разне́рвничаться
йөрәккә кадалу (тию) — заде́ть за живо́е, как нож в се́рдце
йөрәккә кадау — задева́ть (заде́ть) за живо́е
йөрәккә (кара) кан саву (савылу) — се́рдце кро́вью облива́ется
йөрәккә курку йөгерү — см. кот очу
йөрәккә май (кебек) булып яту — как (бу́дто) бальза́м на се́рдце
йөрәккә сеңү — запа́сть в ду́шу
йөрәккә таш булып утыру (яту) — лечь тяжёлым ка́мнем на се́рдце (на ду́шу)
йөрәккә тоз салу — си́льно раздража́ть, расстра́ивать, огорча́ть (печальными, неприятными словами, сообщениями и т. п.)
йөрәккә төен булу — лечь ко́мом на се́рдце
йөрәккә уелу — запа́сть в ду́шу
йөрәккә ук (пычак) булып кадалу — нож в се́рдце кому
йөрәккә үтү — брать за́ душу
йөрәккә чыдый алмау — убива́ться о ком-чём, из-за кого-чего; не находи́ть себе́ ме́ста
йөрәккә якын алу (кабул итү) — принима́ть бли́зко к се́рдцу
йөрәккә ял булу — быть утеше́нием для се́рдца (души́)
йөрәкне алу — си́льно напуга́ть
йөрәкне басу — успоко́ить се́рдце
йөрәкне биреп (салып) — вкла́дывая ду́шу (рабо́тать)
йөрәкне бирү — влюби́ться, согласи́ться на взаи́мную любо́вь
йөрәкне кимерү (тырнау) — быть в постоя́нной трево́ге; скребёт на душе́ (се́рдце);
йөрәкне кисү (кисеп үтү) — вы́звать глубо́кую трево́гу; как (бу́дто) ножо́м резану́ть по се́рдцу
йөрәкне кытыклау (кытыкландыру) — тереби́ть ду́шу, се́рдце ( слегка)
йөрәкне талау — терза́ть ду́шу (се́рдце)
йөрәкне тетрәтү — сотряса́ть се́рдце
йөрәкне тынычландыру — отвести́ ду́шу
йөрәкне тырный (тырнап тора) — на се́рдце скребёт; ко́шки скребу́т на се́рдце (душе́)
йөрәкне учта (уч төбендә) тотып (кысып, йомып) — испы́тывая си́льное волне́ние, трево́гу; с замира́нием се́рдца
йөрәкне эретү — смягчи́ть (растро́гать, уте́шить) се́рдце
йөрәкне өзү (телгәләү) — надрыва́ть (раздира́ть) се́рдце (ду́шу)
йөрәкне өшетә торган — леденя́щий ( взгляд)
йөрәктә саклау (йөртү) — храни́ть в се́рдце (па́мяти)
йөрәктә ут кайнау — о́стро пережива́ть что-л.; ад кроме́шный на душе́ (се́рдце)
йөрәктән авыр таш төшкәндәй булды —ка́мень с души́ свали́лся; отлегло́ от се́рдца
йөрәктән алу — брать (хвата́ть) за́ се́рдце (ду́шу)
салкын колактан ала, сылу йөрәктән ала — (посл.) хо́лод хвата́ет за́ уши, красо́тка берёт за́ сердце
йөрәктән кичерү — си́льно пережива́ть
йөрәктән серләшү — поэт. подели́ться сокрове́нной та́йной, объясня́ться в любви́
йөрәктән төшкән — родно́й, плоть от пло́ти
- йөрәгенә керүйөрәктән чыкмау — быть в па́мяти, не забыва́ться
- йөрәк алыну
- йөрәк кубу
- йөрәк ачысы белән
- йөрәк әрнеткеч
- йөрәк әрни
- йөрәк телгәләнә
- йөрәк парчалана
- йөрәк басылу
- йөрәк тыну
- йөрәк кагу
- йөрәк кайнау
- йөрәк сызу
- йөрәк мае сызу
- йөрәк сызылу
- йөрәк мае сызылу
- йөрәк мүкләнү
- йөрәк өзгәләнә
- йөрәк өзелә
- йөрәк өзгеч
- йөрәк таш булып кату
- йөрәк урынында түгел
- йөрәк яна
- йөрәк ярасы
- йөрәккә керү
- йөрәккә кереп калу
- йөрәккә утыру
- йөрәккә тию
- йөрәккә төшә торган
- йөрәккә үтә торган
- йөрәккә төшү
- йөрәккә үтү
- йөрәккә ут кабу
- йөрәккә ут салу
- йөрәккә ялкын салу
- йөрәккә яту
- йөрәккә ятышлы
- йөрәкне ачу
- йөрәктән чыккан
- йөрәктән әйтелгән -
17 майлы
прил.1)а) ма́сляный, с ма́сломмайлы коймак — ма́сляный блин, ма́сляные ола́дьи; ола́дьи с ма́слом
һәрвакыт майлы ботка булмый — (посл.) не всё коту́ ма́сленица, придёт и вели́кий пост (букв. не всегда́ ка́ша с ма́слом)
б) ма́сляный, запа́чканный ма́сломмайлы куллар — ма́сляные ру́ки
2) жи́рный ( суп)җайлы эш - майлы аш — (посл.) тёплое месте́чко, что жи́рный плов
3) масляни́стыймайлы сыекча — масляни́стая жи́дкость
майлы һава — масляни́стый во́здух
4) ма́сличныймайлы культуралар (үсемлекләр) — ма́сличные культу́ры (расте́ния)
майлы җитен — ма́сличный лён
5)а) ма́сляный, са́льный, жи́рный (следы, пятна)майлы таплар — ма́сляные пя́тна (следы́)
б) са́льный, жи́рный (волосы, кожа)майлы бит — са́льное лицо́
6) прома́сленный, сма́занныймайлы күчәр — сма́занная ось
майлы кәгазь — прома́сленная бума́га
7) перен. ма́сляный, масляни́стый (глаза, взгляд, улыбка)майлы күзләр — ма́сляные глаза́
майлы елмаю — ма́сляная улы́бка
•- майлы гөмбә
- майлы йөзгеч
- майлы мәк
- майлы үлән
- майлы тир
- майлы шеш•• -
18 өзгәләгеч
сущ.; тех.; см. өзгеч 1)маятниклы өзгәләгеч — ма́ятниковый прерыва́тель
терекөмешле өзгәләгеч — рту́тный прерыва́тель
-
19 сөзге
сущ.1) см. сөзгеч2) (ма́лый) бре́день, сачо́к ( для ловли рыбы)сөзге белән тоту — лови́ть бре́днем (сачко́м)
-
20 төш чүмече
- 1
- 2
См. также в других словарях:
өзгеч — 1. Электр чылбырында токның үтүен туктатып тору җайланмасы 2. Кайбер тезмәләрнең икенче компоненты булып килә: җан өзгеч, үзәк өзгеч, эч өзгеч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йөзгеч — Балыкларда һәм суда яшәүче умырткалы хайваннарда хәрәкәт органы. с. Йөзү өчен хезмәт итә торган балыкның йөзгеч куыгы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сөзгеч — 1. Төрле сыеклыкларны сөзеп үткәрә торган иләк сыман әйбер, җайланма 2. Балык сөзү коралы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өзгәләгеч — Өзгеч (1) ; рус. Прерыватель … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сөзү — I. Маңгае белән бәрү төртү, мөгезе белән төртү чәнчү (хайван тур.). II. СӨЗҮ – 1. Чүптән, чит катнашмалардан чистарту арындыру өчен, сөзгеч, иләк, марля кебек вак тишекле әйбер аркылы агызып үткәрү (сыеклыкларны). Шул рәвешле аерып алу… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ачынулы — с. Йөрәк өзгеч, кызганычлы (тавыш тур.). Борчылу, көенү катнаш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ачынышлы — с. Йөрәк өзгеч, кызганычлы (тавыш тур.). Борчылу, көенү катнаш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әче — АЧЫ – Әче тәм. Сизү органнарына начар йогынтылы, агулы. Әчегән, бозылган, искергән. Махсус әчетелгән. Кислотасы артыграк булган. Кайгылы, моң зарлы. Бик авыр. Үзәк өзгеч. Үзәккә үтә торган. Ачулы, үткен … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бәртәс — ОПТЫ – Карплар семь. төче суларда яшәүче балык (йөзгеч очлары кызыл була) ; рус. Язь … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иңрәү — 1. Көчле авыртудан, зур кайгыдан һ. б. ш. йөрәк әрнеткеч, үзәк өзгеч тавыш чыгару; шулай ыңгырашу 2. Зур кайгыдан бик нык әрнү, рухи газаплану, тетрәү 3. күч. Берәр кайгылы, ачы яки каты тавышка кайтаваз булып гүелдәү (җансыз әйберләр тур.)… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йөзү — 1. Су өстендә, астында хәрәкәт итү 2. Йөзгеч корылмаларда (суднода, көймәдә һ. б.) су өстеннән бару. Суднода хезмәт итү корабта бергә йөздек 3. Сыеклык эчендә булып, батмыйча өскә калкып тору. Берәр төрле сыеклык эчендә булу, яту 4. күч. Һавада… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге